In december 2023 verscheen het rapport Erfgoedvrijwilligers in Beeld. Het onderzoek vond tussen september 2022 en oktober 2023 plaats. Het onderzoek had als doel om inzicht te krijgen in de omvang en samenstelling van de vrijwilligersinzet in erfgoed in Nederland. In alle twaalf provincies is er in beeld gebracht hoeveel erfgoedinitiatieven er in de betreffende provincie bekend zijn en hoeveel erfgoedvrijwilligers daarbij betrokken zijn. Het onderzoek werd door Pyrrhula Research Consultants en het PON & Telos uitgevoerd, in opdracht van Organisatie Provinciale Erfgoedinstellingen Nederland (OPEN) en met steun van de RCE.

De onderzoeksresultaten zijn uitgebreid terug te lezen in het rapport, en ook is er een beknopte infographic gemaakt waarin de belangrijkste resultaten visueel zijn samengevat.

180 miljoen euro per jaar

Bij de bijna 3.000 initiatieven die in beeld zijn, zijn landelijk zo’n 109.000 erfgoedvrijwilligers betrokken. De uren die zij werken zijn allemaal vrijwillig. Wanneer we de uren die zij maken afzetten tegen een minimum uurloon, dan zou dat de erfgoedinitiatieven zo’n 4,1 miljoen euro per week, ofwel 180 miljoen euro per jaar kosten. De erfgoedinitiatieven geven dan ook de financiële noodzaak als meest genoemde reden dat zij met vrijwilligers werken.

Diversiteit en motivatie

Het erfgoedvrijwilligersbestand is weinig divers. De vrijwilligers zijn over het algemeen vooral 65 jaar of ouder, vaker man en vooral van Nederlandse afkomst. De vrijwilligers zijn over het algemeen sterk intrinsiek gemotiveerd om met erfgoed bezig te zijn: zij werken vooral met erfgoed of het erfgoed door te geven aan volgende generaties of om een historisch verhaal te vertellen of te bewaren.