Verenigingen en stichtingen in Nederland moeten sinds 1 juli 2021 voldoen aan de nieuwe WBTR, de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen. De Noord-Brabantse Federatie voor Schuttersgilden (NBFS) ziet het belang in van de nieuwe wet en vindt dat de aangesloten gilden hierover goed geïnformeerd moeten worden. Bestuurslid Jan Oerlemans is daarom in de WBTR gedoken met als resultaat goede voorbeeldteksten waarmee de gilden met weinig moeite aan de slag kunnen.
Jip-en-Janneke-taal
In maart 2023 voldoen nog niet alle Brabantse verenigingen en stichtingen aan de WBTR. Gelukkig vinden er wel initiatieven plaats om verenigingen van goede informatie te voorzien of zelfs van kant-en-klare voorbeeldteksten. Hierover sprak ik Jan Oerlemans, bestuurslid van de Noord-Brabantse Federatie voor Schuttersgilden (NBFS). In 2001 is Jan lid geworden van het St Odulphusgilde uit Best en in de jaren hierna heeft hij verschillende functies binnen de gilden-wereld bekleed. Vorig jaar is Jan gevraagd zitting te nemen in het bestuur van de NBFS, met als portefeuille Mens en Organisatie. Jan: “Mens en Organisatie is een heel breed begrip, maar het komt erop neer dat ik alle gilden met raad en daad bijsta op het gebied van Mens en Organisatie, bijvoorbeeld over de WBTR.” Hier heeft Jan een hele kluif aan want de federatie bestaat uit maar liefst 204 gilden verdeeld over zes kringen.
(Tekst loopt door onder de afbeelding)
Een stoet van de Noord-Brabantse schuttersgilden. (Bron: KIEN)
Jan: “Vanuit ervaring weet ik dat de wet- en regelgevingen niet altijd de nodige aandacht bij verenigingen krijgen. Daarom ben ik direct na mijn aantreden figuurlijk op de stoel van een deken-schrijver [red. secretaris van een gilde] gaan zitten. Ik heb mij toen de vraag gesteld hoe ik informatie over de WBTR zou willen ontvangen.” Al snel kreeg Jan de ingeving dat de informatie zo simpel mogelijk aangeboden moet worden. Jan: “Voor de 204 gilden heb ik voorbeeldteksten gemaakt die direct in reglementen en statuten opgenomen kunnen worden zodat voldaan wordt aan de WBTR. De teksten dienen slechts gepersonaliseerd te worden én ze moeten in de algemene ledenvergadering worden goedgekeurd.”
Met het maken van de voorbeeldteksten bespaart Jan de Brabantse gilden heel veel werk. Hij heeft de WBTR uitgebreid bestudeerd, de wet voor de gilden vertaald naar een soort Jip-en-Janneke-taal én hij heeft een tekst opgesteld waarin hij uitlegt waarom het verstandig is om aan de nieuwe wet te voldoen – buiten het feit dat de WBTR voor verenigingen en stichtingen een wettelijke verplichting is. Voordat Jan de teksten naar de gilden heeft gestuurd, zijn ze nagekeken door een rechtskundige.
“Het is mijn taak om te stimuleren”
Met vragen over de WBTR en de voorbeeldteksten kunnen de gilden contact opnemen met Jan. Tot nu toe zijn er weinig vragen binnengekomen en Jan trekt hieruit de voorzichtige conclusie dat de gilden voldoende informatie hebben gekregen. En uit de vele positieve reacties maakt hij op dat de algehele aanpak op prijs wordt gesteld. Tot slot merkt Jan wel op dat het bestuur niet weet hoeveel gilden hun statuten en reglementen hebben aangepast: “Gilden zijn autonome organisaties. Wij, als federatie, kunnen alleen handvatten aanreiken, maar het blijft de eigen verantwoordelijkheid om de wet te implementeren. Ik vind het wel mijn taak om te stimuleren, hulp te bieden en juiste informatie in hapklare brokken aan te reiken. Niet alleen rondom de WBTR, maar ook over zaken als de AVG, het UBO-register en de terugloop van ledenaantallen waar veel gilden mee worstelen.”
Meer informatie over de WBTR
Niet alle erfgoedorganisaties zijn onderdeel van een koepel waar geweldige mensen als Jan Oerlemans rondlopen. Gelukkig zijn er meer manieren om informatie over de WBTR te krijgen. Op deze website vindt u een informatiepagina over de WBTR. En met vragen over de WBTR kunt u contact opnemen met de coach uit uw provincie.