Tradities in Nederland

Nederlandse gewoontes en tradities zijn net zo divers als het land zelf. Historisch gezien heeft Nederland zich altijd gekenmerkt door een mix van culturen, geloofsovertuigingen en etnische achtergronden. Dit wordt weerspiegeld in de rijke verzameling van gewoontes en gebruiken die we vandaag de dag kennen. Deze tradities, zowel oud als nieuw, vormen een levendig mozaïek van het Nederlandse culturele erfgoed.

Van eeuwenoude tradities tot nieuwere vieringen die door verschillende gemeenschappen in ons land zijn geïntroduceerd, alle Nederlandse tradities dragen bij aan een gevoel van saamhorigheid en identiteit. We geven deze gebruiken en rituelen door aan volgende generaties en reageren daarbij op veranderingen in de samenleving. Zo houden we het Nederlands immaterieel erfgoed in stand!

Tradities als immaterieel erfgoed

Tradities vormen een belangrijk onderdeel van immaterieel erfgoed: het zijn gebruiken en gewoontes die vaak van generatie op generatie aan elkaar worden doorgegeven. We zetten een aantal van deze tradities voor je op een rijtje.

Bloemencorso’s

Bloemencorso’s zijn iets typisch Nederlands. Deze bijzondere optochten worden op verschillende plekken in het land georganiseerd, maar de bekendste is toch wel het bloemencorso in Zundert. Op de eerste zondag van september trekken enorme bloemenpraalwagens door de straten van het dorp. Daar gaat een lange voorbereiding aan vooraf. Al in juni worden de maquettes van de wagens gepresenteerd en gaat de bouw van start. In de weken voor het corso worden dahlia’s geoogst en in de laatste week voor het evenement worden deze aan de praalwagens vastgemaakt. De gemiddelde corsowagen in Zundert is 19 meter lang en 9 meter hoog. Daar zijn een hoop dahlia’s voor nodig! De traditie van het bloemencorso wordt de inwoners van Zundert met de paplepel ingegoten: er is zelfs een speciaal kindercorso!

Shanties zingen

Van oudsher werden er aan boord van schepen liedjes gezongen, die ervoor zorgden dat het werk in een bepaald ritme verricht werd. Deze liedjes noemen we shanties. Hoewel de liedjes tegenwoordig niet meer aan boord van schepen te horen zijn, vind je in Nederland talloze shantykoren, die tijdens het zingen de werkzaamheden aan boord uitbeelden. Daarbij worden ze vaak begeleid door een accordeon, mondharmonica, trekzak of harmonium, de muziekinstrumenten die je destijds ook aan boord van oude schepen tegenkwam. Het slechte eten, de slechte toestand van het schip en heimwee naar huis: in shanties wordt het harde leven op zee bezongen. Shantykoren zingen niet alleen liedjes van vroeger, er worden nog steeds shanties geschreven met het ritme en de stijl van de zeeliederen van toen.

Zomercarnaval Rotterdam

Zon, muziek, kostuums, praalwagens en heerlijk eten: dé ingrediënten voor een tropisch carnavalsfestival. Het Zomercarnaval van Rotterdam werd in 1983 voor het eerst georganiseerd, als tegenhanger voor het carnaval in het Caribisch gebied. Al snel groeide het carnaval en sloten groepen uit onder meer Kaapverdië en Suriname zich aan. Tegenwoordig doet een diverse groep van 2000 deelnemers uit alle windstreken aan het carnaval mee. Een week voor de Straatparade wordt de Queen van het Zomercarnaval gekozen. Zij opent met haar groep de Straatparade en is een jaar lang de ambassadeur van het carnaval. Op vrijdagavond wordt de Golden Drum gekozen: dé beste brassband van het jaar. Op vrijdagavond en zaterdag is er bovendien een internationale festivalmarkt met tropische hapjes en drankjes. Een van de hoogtepunten van het Zomercarnaval is de Straatparade: een stoet van 2,5 kilometer lang met de mooiste kostuums en indrukwekkende praalwagens. En op de swingende zangers en orkesten op het hoofdpodium komen jaarlijks zo’n 100.000 bezoekers a

Smeden

Metalen in een vuur verwarmen ze met speciale hamers op een aambeeld bewerken tot bijvoorbeeld gereedschap of gebruiksvoorwerpen: dat is smeden. De techniek van ambachtelijk smeden is al honderden jaren onveranderd. In de geschiedenis speelden smeden een grote rol. Een smid maakte gereedschappen voor boeren, maar ook voor timmermannen, schoenmakers en het burgers. Ook het leger was een vaste klant van de smid, die speren, zwaarden en harnassen kon smeden. In de Middeleeuwen ontstonden gespecialiseerde smeedgilden, waarin men zich toelegde op het smeden van bijvoorbeeld zwaarden, hoefijzers of sieraden. een periode waarin steeds

meer machines het werk van mensen overnamen zorgde ervoor dat de rol van de smid in onze samenleving steeds kleiner werd. Toch zijn er vandaag de dag in Nederland nog een aantal traditionele smeden aan het werk. 

Heggenvlechten

Heggenvlechten is een traditie die stamt uit de tijd van de Romeinen. Het is een ambacht waarbij vlechters bestaande heggen ondoordringbaar maken voor vee en wild. Hoewel de functie van deze heggen verviel toen in de jaren twintig van de negentiende eeuw het prikkeldraad in opkomst kwam, bleef het ambacht van heggenvlechten wel bestaan. Heggen worden in de winter gevlochten, wanneer de struiken kaal en bewerkbaar zijn. Het gebruik van bijlen, hakmessen en zagen voor takken vereenvoudigt het werk aanzienlijk. Er bestaan verschillende vlechtstijlen, die vooral worden bepaald door het soort struiken dat wordt gebruikt. Tegenwoordig wordt heggenvlechten vooral ingezet ter ondersteuning van de natuur en de biodiversiteit, maar ook voor een dichte afscheiding langs paden tegen dieren en mensen. Ook wordt er jaarlijks een kampioenschap Maasheggenvlechten georganiseerd.

De veelzijdigheid van Nederlandse tradities

De rijkdom van de Nederlandse cultuur komt voort uit zowel oude als recente tradities, en zal ook in de toekomst continu worden aangevuld met nieuwe tradities. Het gaat om gebruiken die in deze streken zijn ontstaan, of die beïnvloed zijn door gewoontes die door gemeenschappen naar Nederland zijn gebracht en hier hun eigen variatie kregen. Elk van deze tradities verrijkt ons immaterieel erfgoed. Het doorgeven, in beweging houden en koesteren van deze tradities zorgt dat ze niet alleen een verleden hebben, maar ook een toekomst.

Meld je aan als vrijwilliger

Meld je aan als vrijwilliger en ontdek klussen bij jou in de buurt. Lees ook verhalen van andere vrijwilligers.